263 "Quicunque dixerit, ideo nobis gratiam iustificationis dari, ut quod facere per liberum iubemur arbitrium facilius possimus implere per gratiam, tamquam etsi gratia non daretur, non quidem facile, sed tamen possimus etiam sine illa implere divina mandata, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 105.)

264 "Si quis per naturae vigorem bonum aliquod, quod ad salutem pertinet vitae aeternae, cogitare ut expedit aut eligere sive salutari, i.e. evangelicae praedicationi consentire posse confirmat absque illuminatione et inspiratione Spiritus Sancti, qui dat omnibus suavitatem in consentiendo et credendo veritati, haeretico fallitur spiritu." (Can. 7, quoted by Denzinger-Bannwart, n. 180.)

265 Sess. VI, can. 2: "Si quis dixerit, ad hoc solum divinam gratiam per Iesum Christum dari, ut facilius homo iuste vivere ac vitam aeternam promereri possit, quasi per liberum arbitrium sine gratia utrumque, sed aegre tamen et difficulter possit, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 812.)

266 "Sicut palmes non potest ferre fructum a semetipso, nisi manserit in vite: sic nec vos, nisi in me manseritis. Ego sum vitis, vos palmites: qui manet in me, et ego in eo, hic fert fructum multum: quia sine me nihil potestis facere (ὅτι χωρὶσ ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν)."

267 St. Augustine, Tract. in Ioa., 81, n. 3: "Non ait, quia sine me parum potestis facere, sed nihil potestis facere. Sive ergo parum sive multum, sine illo fieri non potest, sine quo nihil fieri potest."

268 Cfr. John XV, 3.

269 "Non quod sufficientes simus, cogitate aliquid a nobis quasi ex nobis, sed sufficientia nostra ex Deo est." On this text cfr. Cornely, Comment. in h. l., Paris 1892.

270 "Moysi enim dicit: Miserebor cuius misereor et misericordiam praestabo cuius miserebor. Igitur non volentis neque currentis (οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος), sed miserentis est Dei." (Rom. IX, 15 sq.)

271 "Deus est enim, qui operatur in vobis et velle et perficere (καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν) pro bona voluntate." (Phil. II, 13.)

272 "Nemo potest dicere: Dominus Iesus, nisi in Spiritu Sancto." (1 Cor. XII, 3.)

273 Cfr. Matth. VII, 21; VIII, 29.

274 Others explain the passage 1 Cor. XII, 3 differently. Cfr. also Rom. VIII, 26; Phil. I, 6; Eph. II, 5 sqq.

275 De Gratia et Libero Arbitrio, c. 4: "Talis est haeresis pelagiana, non antiqua, sed ante non multum tempus exorta."

276 "Desinat, si res ita sunt, incessere novitas vetustatem."

277 Adv. Haer., III, 17, 2: "Sicut arida terra, si non percipiat humorem, non fructificat, sic et nos lignum aridum existentes nunquam fructificaremus vitam sine superna voluntaria pluvia.... Non a nobis, sed a Deo est bonum salutis nostrae."

278 "Legem credendi lex statuat supplicandi. Quum enim sanctarum plebium praesules madata sibi legatione fungantur apud divinam clementiam, humani generis agunt causam et tota secum Ecclesia congemiscente postulant et precantur, ut infidelibus donetur fides, ut idololatrae ab impietatis suae liberentur erroribus, ut Iudaeis ablato cordis velamine lux veritatis appareat, ut haeretici catholicae fidei perceptione resipiscant, ut schismatici spiritum redivivae caritatis accipiant, ut lapsis poenitentiae remedia conferantur, ut denique catechumenis ad regenerationis sacramenta perductis coelestis misericordiae aula reseretur." (Migne, P. L., XLV, 1759.)

279 For additional Patristic texts see Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 26.

280 Hom. in 1 Cor., 7.

281 De Civitate Dei, XII, 9: "Istam [bonam voluntatem] quis fecerat nisi ille, qui eos cum bona voluntate, i.e. cum amore casto quo illi adhaererent creavit, simul eis et condens naturam et largiens gratiam?... Confitendum est igitur cum debita laude Creatoris, non ad solos sanctos homines pertinere, verum etiam de sanctis angelis posse dici, quod caritas Dei diffusa sit in eis per Spiritum Sanctum, qui datus est eis."

282 Enchiridion, c. 106: "Sicut mori est in hominis potestate, quum velit, ... ad vitam vero tenendam voluntas non satis est, si adiutoria sive alimentorum sive quorumcunque tutaminum desint, sic homo in paradiso ad se occidendum relinquendo iustitiam idoneus erat per voluntatem; ut autem ab eo teneretur vita iustitiae, parum erat velle nisi ille, qui eum fecerat, adiuvaret."

283 Can. 19: "Natura humana, etiamsi in illa integritate in qua est condita permaneret, nullo modo seipsam, Creatore suo non adiuvante, servaret. Unde quum sine gratia Dei salutem non possit custodire quae accepit, quomodo sine Dei gratia poterit reparare quod perdidit?" (Denzinger-Bannwart, n. 192.)—St. Augustine holds that our first parents would have been able to preserve the state of grace by the divine adiutorium sine quo non, and that consequently the adiutorium quo would have been superfluous to them. On this subtle question cfr. Pesch, Praelectiones Dogmaticae, Vol. V, pp. 55 sqq., and Schiffini, De Gratia Divina, pp. 472 sqq.

284 Summa Theol., 1a 2ae, qu. 109, art. 5: "Vita aeterna est finis excedens proportionem naturae humanae ... et ideo homo per sua naturalia non potest producere opera meritoria proportionata vitae aeternae; sed ad hoc exigitur altior virtus, quae est virtus gratiae. Et ideo sine gratia homo non potest mereri vitam aeternam. Potest tamen facere opera perducentia ad bonum aliquod homini connaturale, sicut laborare in agro, bibere, manducare et habere amicum et alia huiusmodi."

285 For the necessary Augustinian citations in proof of this assertion see Palmieri, De Gratia Divina Actuali, pp. 174 sqq.

286 Cfr. Pohle-Preuss, God the Author of Nature and the Supernatural, pp. 186 sqq.

287 V. supra, pp. 20.

288 V. supra, pp. 26 sq.

289 V. supra, pp. 69 sqq.

290 On the teaching of Scotus himself with regard to this point cfr. P. Minges, O.F.M., Die Gnadenlehre des Duns Scotus auf ihren angeblichen Pelagianismus und Semipelagianismus geprueft, Muenster 1906.

291 This is true of man even in the exalted state in which he existed in Paradise. It is true also of the angels. It is true even of the human nature of our Lord Jesus Christ Himself. Cfr. Pohle-Preuss, Christology, pp. 221 sqq.

292 Cfr. Pohle-Preuss, God the Author of Nature and the Supernatural, pp. 190 sqq.

293 Palmieri, De Gratia Divina Actuali, p. 184.

294 Suarez, De Necessitate Gratiae, II, 4.

295 On the whole subject of this Article cfr. S. Schiffini, De Gratia Divina, pp. 227 sqq.; Rademacher, Natur und Gnade, M. Gladbach 1908.

296 Died 432. On his life and works see Bardenhewer-Shahan, Patrology, pp. 515 sqq.

297 Reproduced in Migne, P. L., XLIX, 477-1328.

298 This contention is false, but it has never been proscribed as heretical. Prosper says in his Ep. 226, 5: "Tales aiunt perdi talesque [infantes] salvari, quales futures illos in annis maioribus, si ad activam servarentur vitam, scientia divina praeviderit." On this absurd assertion see Pohle-Preuss, God: His Knowability, Essence, and Attributes, pp. 380 sq.

299 De Praedest. Sanctorum, c. 3, n. 7: "... putans fidem, qua in Deum credimus, non esse donum Dei, sed a nobis esse in nobis et per illam nos impetrare Dei dona, quibus temperanter et iuste et pie vivamus in hoc saeculo."

300 Cfr. Denzinger-Bannwart, Enchiridion, n. 128 sqq.

301 Ernst (Werke und Tugenden der Unglaeubigen nach Augustinus, Freiburg 1871) contends that the approbation of Boniface II comprised all the canons of this synod.

302 Cfr. F. Woerter, Zur Dogmengeschichte des Semipelagianismus, Muenster 1900.

303 Conc. Arausic. II, can. 5 (Denzinger-Bannwart, n. 178): "Si quis sicut augmentum, ita etiam initium fidei ipsumque credulitatis affectum, quo in eum credimus qui iustificat impium et ad regenerationem sacri baptismatis pervenimus, non per gratiae donum, i.e. per inspirationem Spiritus S., ... sed naturaliter nobis inesse dicit, apostolicis dogmatibus adversarius approbatur." Cfr. Conc. Vatican., Sess. III, cap. 3. (Denzinger-Bannwart, n. 1791).

304 In his treatise De Praedestinatione Sanctorum.

305 In his work Adversus Collatorem.

306 Discernit, διακρίνει.

307 Per fidem, διὰ πίστεως.

308 Non ex vobis, οὐκ ἐξ ὑμῶν.

309 Dei donum, θεοῦ τὸ δῶρον.

310 Non ex operibus, οὐκ ἐξ ἔργων.

311 Eph. II, 8 sq.

312 Cfr. Rom. III, 20 sqq., IX, 15 sqq.

313 John VI, 44: "Nemo potest venire ad me, nisi Pater, qui misit me, traxerit (ἐλκύσῃ) eum."

314 Opus Dei, τὸ ἔργον τοῦ Θεοῦ.

315 Ep., 177: "Oratio est clarissima gratiae testificatio."

316 Dial. c. Tryph.

317 De Dono Persev., c. 19, n. 50: "Isti tales tantique doctores dicentes non esse aliquid, de quo tamquam de nostro quod nobis Deus non dederit gloriemur nec ipsum cor nostrum et cogitationes nostras in potestate nostra esse, ... haec utique gratiae Dei tribuunt, Dei munera agnoscunt, ab ipso nobis, non a nobis esse testantur."—For additional Patristic texts see Palmieri, De Gratia Div. Act., pp. 290 sqq.

318 Cfr. Pohle-Preuss, God the Author of Nature and the Supernatural, pp. 239 sqq.

319 Hom. in Heb., 12, n. 3.

320 V. infra, Ch. III, Sect. 1.

321 De Praedest. Sanct., c. 14: "Quid opus est ut eorum scrutemur opuscula, qui priusquam ista haeresis oriretur, non habuerunt necessitatem in hac difficili ad solvendum quaestione versari? Quod procul dubio facerent, si respondere talibus cogerentur. Unde factum est, ut de gratia Dei quid sentirent breviter quibusdam scriptorum suorum locis et transeunter attingerent."

322 De Gratia Div. Act., p. 288.

323 Cfr. Ripalda, De Ente Supernaturali, l. I, disp. 17, sect. 11.

324 Ep., 24 (to Maximilian, Patriarch of Constantinople): "Sequere priorum, a quibus eruditus es et nutritus, exempla pontificum, beatissimi Ioannis scientiam, sancti Attici in repugnandis haeresibus vigilantiam."

325 Hom. in 1 Cor., XII, n. 2.

326 Hom. in Ep. ad Hebr., XII, 2.

327 Αὐτὸς ἐν ἡμῖν πίστιν ἐνέθησεν, αὐτὸς τὴν ἀρχὴν ἔδωκεν.

328 They are fully explained by Palmieri, l.c., pp. 295 sqq.

329 Die Lehre von der Heiligung, p. 161, Paderborn 1885.

330 V. supra, pp. 19 sqq., 27 sq.

331 De Praedest. Sanct., c. 2, p. 5: "Attendant hic et verba perpendant, qui putant ex nobis esse fidei coeptum et ex Deo esse fidei supplementum. Quis enim non videat prius esse cogitare quam credere? Nullus quippe credit aliquid nisi prius cogitaverit esse credendum.... Quod ergo pertinet ad religionem atque pietatem, si non sumus idonei cogitare aliquid quasi ex nobismet ipsis, sed sufficientia nostra ex Deo est, profecto non sumus idonei credere aliquid quasi ex nobismet ipsis, quod sine cogitatione non possumus, sed sufficientia nostra, qua credere incipiamus, ex Deo est."—Cfr. also the seventh canon of the Second Council of Orange (Denzinger-Bannwart, n. 180), and Suarez, De Fide, disp. 6, sect. 7 sq.; IDEM, De Gratia, III, 7.

332 Conc. Arausic. II, can. 7.

333 Sess. VI, can. 3: "Si quis dixerit, sine praeveniente Spiritus Sancti inspiratione atque eius adiutorio hominem credere, sperare, diligere aut poenitere posse, sicut oportet, ut ei iustificationis gratia conferatur, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 813.)

334 Supra, pp. 87 sqq.

335 John XV, 5: "Sine me nihil potestis facere."

336 Contra Duas Epistolas Pelag., II, 8: "Dominus ut responderet futuro Pelagio non ait: Sine me difficile potestis facere, sed ait: Sine me nihil potestis facere.... Non ait: sine me nihil potestis perficere, sed facere. Hoc uno verbo initium finemque comprehendit."

337 Phil. II, 12 sq.: "Cum metu et tremore vestram salutem (σωτηρίαν) operamini; Deus est enim qui operatur in vobis et velle et perficere."

338 Rom. XV, 13: "Deus autem spei repleat vos omni gaudio et pace in credendo (ἐν τῷ πιστεύειν), ut abundetis in spe (ἐν τῇ ἐλπίδι) et virtute Spiritus Sancti."

339 1 John IV, 7: "Caritas ex Deo est (ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν)." Cfr. also John VI, 44 sqq., which text is fully explained by Schiffini, De Gratia Divina, pp. 128 sqq.

340 Enchiridion, c. 32: "Porro si nullus dicere Christianus audebit: Non miserentis est Dei, sed volentis est hominis, ne Apostolo apertissime contradicat, restat ut propterea dictum intelligatur (Rom. IX, 16): Non volentis neque currentis, sed miserentis est Dei, ut totum Deo detur, qui hominis voluntatem bonam et praeparat adiuvandam et adiuvat praeparatam. Praecedit enim bona voluntas hominis multa Dei dona, sed non omnia; quae autem non praecedit ipsa, in iis est et ipsa. Nam utrumque legitur in sanctis eloquiis: et (Ps. LVIII, 11): Misericordia eius praeveniet me, et (Ps. XXII, 6): Misericordia eius subsequetur me. Nolentem praevenit, ut velit; volentem subsequitur, ne frustra velit. Cur enim admonemur orare pro inimicis nostris, utique nolentibus pie vivere, nisi ut Deus in illis operetur et velle? Itemque cur admonemur petere ut accipiamus, nisi ut ab illo fiat quod volumus, a quo factum est ut velimus? Oramus ergo pro inimicis nostris, ut misericordia Dei praeveniat eos, sicut praevenit et nos; oramus autem pro nobis, ut misericordia eius subsequatur nos." On this important passage cfr. J. B. Faure, Notae in Enchiridion S. Augustini, c. 32. Similar expressions will be found in Contra Duas Epist. Pelag., II, 9 and De Gratia et Lib. Arb., c. 17.

341 Ep. ad Ctesiph., 133: "Velle et currere meum est, sed ipsum meum sine Dei semper auxilio non erit meum; dicit enim Apostolus (Phil. II, 13): Deus est enim qui operatur in vobis et velle et perficere.... Non mihi sufficit, quod semel donavit, nisi semper donaverit."

342 Serm. de Pret. Marg.

343 Conc. Arausic. II. (A. D. 529); "Hoc etiam salubriter profitemur et credimus, quod in omni opere bono non nos incipimus et postea per Dei misericordiam adiuvamur, sed ipse nobis nullis praecedentibus bonis meritis et fidem et amorem sui prius inspirat, ut et baptismi sacramenta fideliter requiramus et post baptismum cum ipsius adiutorio ea, quae sibi sunt placita, implere possimus." (Denzinger-Bannwart, n. 200.)

344 Cfr. Pohle-Preuss, God the Author of Nature and the Supernatural, pp. 192 sqq.

345 Cfr. Schiffini, De Gratia Divina, pp. 132 sq.

346 Perrone, De Gratia, n. 203: "Quaestio haec non ad scholasticas quaestiones pertinet, sed est dogma fidei ab Ecclesia definitum."

347 Sess. VI, cap. 16: "Quum enim ille ipse Christus Iesus tamquam caput in membra et tamquam vitis in palmites in ipsos iustificatos iugiter virtutem influat, quae virtus bona eorum opera semper antecedit et comitatur et subsequitur et sine qua nullo pacto Deo grata et meritoria esse possent, nihil ipsis iustificatis amplius deesse credendum est." (Denzinger-Bannwart, n. 809.) Cfr. Tepe, Institutiones Theologicae, Vol. III, pp. 41 sqq., Paris 1896.

348 John XV, 5.

349 V. supra, pp. 87 sq. Other pertinent Scriptural texts are: 2 Cor. III, 5; Phil. II, 12 sq.; III, 13 sq.; Heb. XIII, 21.

350 De Gratia et Lib. Arb., c. 17: "Sine illo vel operante vel cooperante quum volumus ad bona pietatis opera nihil valemus."

351 De Natura et Gratia, c. 26: "Mala nostra non ad hoc solum medicus supernus sanat, ut illa iam non sint, sed ut de cetero recte ambulare possimus, quod quidem etiam sani nonnisi illo adiuvante poterimus.... Sicut oculus corporis etiam plenissime sanus, nisi candore lucis adiutus non potest cernere, sic et homo etiam perfectissime iustificatus, nisi aeternae luce iustitiae divinitus adiuvetur, recte non potest vivere."

352 "Actiones nostras, quaesumus Domine, aspirando praeveni et adiuvando prosequere, ut cuncta nostra oratio et operatio a te semper incipiat et per te coepta finiatur." (Missale Romanum.) The argument from Tradition is more fully developed by Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 28.

353 Thus Molina (Concord., qu. 14, art. 13 disp. 8), Bellarmine (De Gratia et Lib. Arb., VI, 15), and Thomassin; the question is well treated by Ruiz, De Providentia Divina, disp. 41, sect. 5 sq.

354 Cfr. Heinrich-Gutberlet, Dogmatische Theologie, Vol. VIII, 399, Mainz 1897.

355 Cfr. Ripalda, De Ente Supernaturali, disp. 106, sect. 3 sqq.

356 Impeccantia, ἀναμαρτησία.

357 "Item placuit ut quicunque ipsa verba dominicae orationis, ubi dicimus: Dimitte nobis debita nostra, ita volunt a sanctis dici, ut humiliter hoc, non veraciter dicatur, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 108.)

358 Sess. VI, can. 23: "Si quis hominem semel iustificatum dixerit ... posse in tota vita peccata omnia etiam venialia vitare nisi ex speciali Dei privilegio, quemadmodum de beata virgine tenet Ecclesia, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 833.)

359 On this privilege of our Blessed Lady see Pohle-Preuss, Mariology, pp. 72 sqq., St. Louis 1914.

360 Sess. VI, cap. 11: "... quantumvis sancti et iusti in levia saltem et quotidiana, quae etiam venialia dicuntur, peccata quandoque cadunt." (Denzinger-Bannwart, n. 804.)

361 De Gratia Divina Actuali, p. 236.

362 Epistle of St. James, III, 2: "In multis enim offendimus omnes (πολλὰ γὰρ πταίομεν ἄπαντες)."

363 1 John III, 6: "Omnis qui in eo [scil. Christo] manet, non peccat."

364 ὀφειλήματα.

365 Matth. VI, 12. Cfr. Mark XI, 25.

366 Prov. XX, 9: "Quis potest dicere: Mundum est cor meum, purus sum a peccato?"

367 On this text cfr. J. V. Bainvel, Les Contresens Bibliques des Predicateurs, 2nd ed., pp. 102 sq., Paris 1906: "... ces chutes sont surtout les souffrances, les tribulations. Le contexte l'indique clairement: ‹ N'attaquez pas le juste (15); car Dieu le defend, et s'il tombe il se relevera; mais pour l'impie c'est la ruine irreparable. › Peut-on, comme on le fait d'ordinaire, entendre le texte des chutes morales, des peches veniels? Plusieurs commentateurs repondent: non; et ils citent a l'appui saint Augustin: Septies cadet iustus et resurget, id est, quotiescumque cediderit, non peribit: quod non de iniquitatibus, sed de tribulationibus ad humilitatem perducentibus intelligi voluit (Civ. D. xi, 31).—D'autres Peres, saint Jerome par exemple, sont moins exclusifs; et de fait, pourquoi la maxime, dans sa plenitude, ne comprendrait-elle pas toutes sortes de chutes, peches ou afflictions? En tout cas, c'est aller trop loin que de vouloir prouver par la la these catholique sur l'impossibilite morale d'eviter pendant longtemps tout peche de fragilite. L'ecrivain sacre veut dire autre chose, et nous avons des textes meilleures ..."

368 Eccles. VII, 21: "Non est enim homo iustus in terra, qui faciat bonum et non peccet."

369 Ibid., v, 23: "Scit enim conscientia tua, quia et tu crebro maledixisti aliis."

370 1 John I, 8: "Si dixerimus, quoniam peccatum non habemus, ipsi nos seducimus et veritas in nobis non est."

371 E.g. 1 John I, 10, III, 4, III 8, et passim.

372 The Johannine text here under consideration does, however, furnish a telling argument against the Pelagians, in so far as they denied the necessity of the atonement. The passage is effectively employed for this purpose by the Second Council of Mileve (can. 6, quoted in Denzinger-Bannwart's Enchiridion, n. 106). Cfr. Chr. Pesch, Praelectiones Dogmaticae, Vol. V, 3rd ed., p. 99 and Al. Wurm, Die Irrlehrer im ersten Johannesbrief, Freiburg 1903.

373 De Dono Perseverantiae, c. 2, n. 4: "Tria sunt, ut scitis, quae maxime adversus eos [scil. Pelagianos] defendit Ecclesia, quorum est unum, gratiam Dei non secundum merita nostra dari.... Alterum est, in quantacunque iustitia sine qualibuscunque peccatis in hoc corruptibili corpore neminem vivere. Tertium est, obnoxium nasci hominem peccato primi hominis."

374 De Natura et Gratia, c. 35, n. 41: "Ubi parum attendit, quum sit acutissimus, non frustra etiam iustos in oratione dicere: Dimitte nobis debita nostra.... Etiamsi hic non vivatur sine peccato, licet mori sine peccato, dum subinde venia deletur, quod subinde ignorantia vel infirmitate committitur."

375 Ibid., c. 36. "Si omnes illos sanctos et sanctas, quum hic viverent, congregare possemus et interrogare, utrum essent sine peccato, ... nonne una voce clamassent: Si dixerimus quia peccatum non habemus, ipsi nos seducimus et veritas in nobis non est?"—For other confirmatory Patristic texts see Suarez, De Gratia, IX, 8.

376 The above-quoted analogy is taken from Heinrich-Gutberlet, Dogmatische Theologie, Vol. VIII, p. 81.

377 Summa Theol., 1a 2ae, qu. 109, art. 8: "Non potest homo abstinere ab omni peccato veniali propter corruptionem inferioris appetitus sensualitatis, cuius motus singulos quidem ratio reprimere potest, et ex hoc habent rationem peccati et voluntarii, non autem omnes, quia dum uni resistere nititur, fortassis alius insurgit, et etiam quia ratio non potest semper esse pervigil ad huiusmodi motus vitandos."

378 Sardagna (De Gratia, n. 336) incorrectly asserts this.

379 Cfr. Tepe, Instit. Theolog., Vol. III. pp. 47 sq.

380 Cfr. St. Augustine, Contra Iulian., IV, 3, 28: "Ideo factum est in loco infirmitatis, ne superbe viveremus, ut sub quotidiana peccatorum remissione vivamus."

381 Andr. de Vega, De Iustificatione Doctrina Universa, 1. XIV, cap. ult.

382 Suarez, De Gratia, IX, 8, 14: "quia si vel in uno homine posset contingere, ut illa duo coniungerentur, scil. carere speciali privilegio et nihilominus cavere omne peccatum veniale per totam vitam, propositio Concilii esset simpliciter falsa; nam est absoluta et universalis, ad cuius falsitatem satis est quod in uno deficiat."

383 Aug., Ep., 181, n. 8: "Nemo itaque dicat, se esse sine peccato, sed non tamen ideo debemus amare peccatum. Oderimus ea, fratres; etsi non sumus sine peccatis, oderimus tamen ea, et maxime a criminibus nos abstineamus; abstineamus quantum possumus a levibus peccatis."—On the whole subject of this thesis cfr. Schiffini, De Gratia Divina, pp. 181 sqq.

384 V. supra, pp. 98 sqq.

385 Conc. Arausic. II, can. 10: "Adiutorium Dei etiam renatis ac sanctis semper est implorandum, ut ad finem bonum pervenire vel in bono possint opere perdurare." (Denzinger-Bannwart, n. 183.)

386 Sess. VI, can. 22: "Si quis dixerit, iustificatum vel sine speciali auxilio Dei in accepta iustitia perseverare posse vel cum eo non posse, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 832.)

387 Sess. VI, cap. 11: "Deus namque sua gratia semel iustificatos non deserit, nisi ab eis prius deseratur." (Denzinger-Bannwart, n. 804.)

388 Cfr. Wisd. IV, 11: "Raptus est, ne malitia mutaret intellectum eius."

389 Sess. VI, can. 16: "magnum illud usque in finem perseverantiae donum." On St. Augustine's teaching in regard to the different heads of doctrine defined above, see Chr. Pesch, Praelectiones Dogmaticae, Vol. V, 3rd ed., pp. 103 sqq.

390 John XVII, 11: "Pater sancte, serva eos in nomine tuo (τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου), quos dedisti mihi, ut sint unum, sicut et nos."

391 Col. IV, 12: "Salutat vos Epaphras ... semper sollicitus pro vobis in orationibus, ut stetis perfecti (ἵνα στῆτε τέλειοι) et pleni in omni voluntate Dei."

392 Matth. XXVI, 41: "Vigilate, et orate, ut non intretis in tentationem."

393 Phil. I, 6: "... confidens hoc ipsum, quia qui coepit in vobis opus bonum, perficiet (ἐπιτελέσει) usque in diem Christi Iesu."

394 1 Pet. I, 5: "...qui in virtute Dei custodimini per fidem in salutem, paratam revelari in tempore novissimo."—For Old Testament texts in confirmation of this thesis see Schiffini, De Gratia Divina, pp. 198 sq.

395 De Dono Perseverantiae. An English translation of this treatise may be found in The Anti-Pelagian Works of Saint Augustine, Bishop of Hippo, Translated by Peter Holmes and R. E. Wallis, Vol. III, pp. 171 sqq. (Vol. XV of Dods' translation of the Works of St. Augustine), Edinburg 1876.

396 De Dono Perseverantiae, c. 2, n. 3: "Cur autem perseverantia ista poscitur a Deo, si non datur a Deo? An et ista irrisoria petitio est, quum id ab eo petitur quod scitur non ipsum dare, sed ipso non dante esse in hominis potestate?... An ab illo perseverantia ista forte non poscitur? Iam hoc qui dicit, non meis disputationibus refellendus, sed sanctorum orationibus onerandus est. An vero quisquam eorum est, qui non sibi poscat a Deo ut perseveret in eo, quum ipsa oratione quae dominica nuncupatur, quia eam Dominus docuit, quando oratur a sanctis, nihil paene aliud quam perseverantia posci intelligatur?"

397 Op. cit., c. 7, n. 15: "Prorsus in hac re non operosas disputationes exspectet Ecclesia, sed attendat quotidianas orationes suas. Orat ut increduli credant: Deus ergo convertit ad fidem. Orat ut credentes perseverent; Deus ergo donat perseverantiam usque in finem."

398 Op. cit., c. 23, n. 63: "Quis enim veraciter gemat desiderans accipere quod orat a Domino, si hoc a seipso se sumere existimet, non ab illo?"

399 Op. cit., c. 6, n. 10: "Hoc Dei donum suppliciter emereri potest, sed quum datum fuerit, amitti contumaciter non potest."

400 Op. cit., c. 16, n. 39: "... quum constet Deum alia danda etiam non orantibus, sicut initium fidei, alia nonnisi orantibus praeparasse, sicut in finem perseverantiam, profecto qui ex se ipso se hanc habere putat, non orat ut habeat."

401 De Ente Supernaturali, disp. 94, sect. 2.

402 Suarez, De Gratia, XII, 38: "Infallibilitas non convenit merito de congruo ratione sui, ut ita dicam, sed ratione impetrationis quae propriae soli orationi, ut talis est, respondet. Ratio est, quia haec infallibilitas solum fundatur in promissione divina, quae non invenitur facta operibus iustorum quatenus meritoriis de congruo, sed tantum orationi; quare ut fructus huius meriti certior sit, adiungenda semper est petitio perseverantiae."

403 John XVI, 23.

404 Cfr. Suarez, De Gratia, XII, 38, n. 14: "... quia ut oratio habeat perseverantiam debitam, perdurare debet cum illis circumstantiis moralibus, quas a principio habere etiam debuit, ut congrue fieret; unde eo ipso quod novum impedimentum ponitur [peccando] effectui orationis, deficit perseverantia in orando, saltem debito modo."

405 Ibid., n. 17: "Igitur perseverantia orationis in tali materia requisita est, ut non semel tantum aut iterum fiat, set ut toto tempore vitae duret, et praesertim ut in occurrentibus occasionibus servandi mandata aut vincendi tentationes cum debita fiducia repetatur."—For more detailed information we must refer the reader to Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 36, n. vi sqq. The theological argument for our thesis is convincingly set forth by Gutberlet in Heinrich's Dogmatische Theologie, Vol. VIII, 404. The donum perseverantiae must not be confounded with the confirmatio in gratia; on this point see Schiffini, De Gratia Divina, pp. 197 sqq.

406 V. supra, pp. 7 sq.

407 Cfr. St. Thomas, Summa Theol., 1a 2ae, qu. 114, art. 1: "Meritum et merces ad idem referuntur. Id enim merces dicitur quod alicui recompensatur pro retributione operis vel laboris quasi quoddam pretium ipsius. Unde sicut reddere iustum pretium pro re accepta ab aliquo est actus iustitiae, ita etiam recompensare mercedem operis vel laboris est actus iustitiae." Cfr. Taparelli, Saggio Teoretico del Diritto Naturale, diss. 1, c. 6, n. 130, Palermo 1842.

408 "This word is scarcely used in modern English, except as expressing that punishment which is fully deserved, a usage originating with the Tudor Parliaments; but it was once commonly used in the language in a wider sense, for whatever had been justly earned, and some attempts to revive it have been made in recent times; certainly some word is wanted to express the idea." (Hunter, Outlines of Dogmatic Theology, Vol. III, pp. 58 sq.) Cfr. Dr. Murray's New English Dictionary, Vol. II, p. 784, Oxford 1893.

409 Eck did not, however, approve the term meritum de condigno; he preferred meritum digni. Cfr. J. Greving, Johann Eck als junger Gelehrter, pp. 153 sqq., Muenster 1906.

410 Cfr. St. Augustine, In Ps., 86: "Debitorem Deus ipse fecit se, non accipiendo, sed promittendo." On this point consult Pohle-Preuss, God: His Knowability, Essence, and Attributes, pp. 455 sqq.

411 Oratio, preces.

412 Capacitas, dispositio.

413 Vasquez, Comment. in S. Theol. S. Thomae Aquin., 1a 2ae, disp. 216, c. 4.

414 Already in the fourth century the Church emphasized the proposition "Gratiam Christi non secundum merita dari" against Pelagius.

415 Cfr. St. Augustine, Ep. 194 ad Sixt., n. 19: Vita etiam aeterna, quam certum est bonis operibus debitam reddi, ab Apostolo tamen gratia nuncupatur, nec ideo quia meritis non datur, sed quia data sunt ipsa merita, quibus datur. The dogma was formally defined by the Council of Trent: "... cuius tanta est erga omnes homines bonitas, ut eorum velit esse merita, quae sunt ipsius dona." (Sess. VI, cap. 16, quoted in Denzinger-Bannwart's Enchiridion, n. 809.)

416 For further information on this point see Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 35.

417 V. supra, pp. 83 sqq.

418 "Gratiam Dei secundum merita nostra dari."

419 "Debetur merces bonis operibus, si fiant; sed gratia quae non debetur praecedit, ut fiant." (Arausic. II, can. 18; see Denzinger-Bannwart, n. 191.)

420 "... ipsius iustificationis exordium in adultis a Dei per Christum Iesum praeveniente gratia sumendum esse, h. e. ab eius vocatione, qua nullis eorum existentibus meritis vocantur." (Sess. VI, cap. 5. Denzinger-Bannwart, n. 797.)

421 Rom. IX, 16: "Igitur non volentis neque currentis, sed miserentis est Dei."

422 Rom. IX, 18: "Ergo cuius vult miseretur et quem vult indurat (ἄρα οὖν θέλει δ᾽ δε θέλει σκληρύνει.")

423 Rom. XI, 6: "Si autem gratia, iam non ex operibus (ἐξ ἔργων), alioquin gratia iam non est gratia."

424 Eph. II, 8-10: "Gratia enim estis salvati per fidem et hoc non ex vobis: Dei enim donum est, non ex operibus, ut ne quis glorietur. Ipsius enim sumus factura (ποίημα), creati in Christo Iesu in operibus bonis, quae praeparavit Deus, ut in illis ambulemus."

425 E.g., 2 Cor. V, 14; Gal. III, 22; 2 Tim. I, 9; Tit. III, 5; 1 Pet. I, 3; 1 John IV, 10.

426 Tract, in Ioa., 86: "Gratia non invenit, sed efficit merita."

427 Serm., 169, c. 2: Gratia praecessit meritum tuum, non gratia ex merito, sed meritum ex gratia. Nam si gratia ex merito, emisti non gratis accepisti. Other Patristic texts quoted by Ripalda, De Ente Supernaturali, disp. 15 sqq.

428 V. supra, pp. 50 sqq.

429 For a more extensive treatment of this important point the reader is referred to Heinrich-Gutberlet, Dogmatische Theologie, Vol. VIII, 418, Mainz 1897.

430 V. supra, p. 98.

431 Can. 20: "Multa Deus facit in homine bona, quae non facit homo; nulla vero facit homo bona, quae non Deus praestat, ut faciat homo." (Denzinger-Bannwart, n. 193.)

432 "Sed ipse [Deus] nobis nullis praecedentibus bonis meritis [scil. naturalibus] et fidem et amorem sui prius inspirat." (Denzinger-Bannwart, n. 200.)

433 Matth. XXV, 15: "Et uni dedit quinque talenta, alii autem duo, alii vero unum, unicuique secundum propriam virtutem (ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν)."

434 Cfr. Maldonatus' commentary on this text.

435 Cfr. Pohle-Preuss, God the Author of Nature and the Supernatural, p. 326.

436 De Praedest. Sanct., 3, 10, 31: "Nihil huic sensui tam contrarium est quam de suis meritis sic quemquam gloriari, tamquam ipse sibi ea fecerit, non Dei gratia, sed gratia quae bonos discernit a malis, non quae communis est bonis et malis."

437 De Peccato Orig., c. 24, n. 28: "Non enim gratia Dei erit ullo modo, nisi gratuita fuerit omni modo."

438 Cyril of Jerusalem (Catech., I, 17), Athanasius (C. Gent., n. 30), Basil (Epist., 294: "Divinum auxilium in nostra situm est potestate"), Gregory of Nazianzus (Or., 31), and especially Chrysostom (Hom. in Gen., 12; Hom. in Epist. ad Rom., 2).

439 Hom. in Epist. ad Ephes., 4.

440 Hom. in 1 Epist. ad Cor., 12. Cfr. Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 33.

441 Cfr. St. Thomas, Summa Theol., 1a 2ae, qu. 114, art. 5: "Donum gratiae considerari potest dupliciter. Uno modo secundum rationem gratuiti doni, et sic manifestum est quod omne meritum repugnat gratiae, quia ut Rom. XI, 9 Apostolus dicit: Si autem gratia, iam non ex operibus. Altero modo potest considerari secundum naturam ipsius rei, quae donatur, et sic etiam non potest cadere sub merito non habentis gratiam, tum quia excedit proportionem naturae, tum etiam quia ante gratiam in statu peccati homo habet impedimentum promerendi gratiam, scil. ipsum peccatum. Postquam autem aliquis iam habet gratiam, non potest gratia iam habita sub merito cadere, quia merces est terminus operis, gratia autem est principium cuiuslibet boni operis in nobis." This is equally true of the meritum de condigno and the meritum de congruo.

442 John XVI, 24: "Petite et accipietis."

443 V. supra, theses I and II.

444 "Si quis ad invocationem humanam [i.e. naturalem] gratiam Dei dicit posse conferri, non autem ipsam gratiam facere, ut invocetur a nobis, contradicit Isaiae prophetae vel Apostolo idem dicenti: Inventus sum a non quaerentibus me, palam apparui his, qui me non interrogabant." (Can. 3, Denzinger-Bannwart, n. 176.)

445 Rom. VIII, 26: "Quid oremus, sicut oportet, nescimus, sed ipse Spiritus postulat [postulare facit] pro nobis gemitibus inenarrabilibus."

446 1 Cor. XII, 3: "Nemo potest dicere Dominus Deus, nisi in Spiritu sancto."

447 John XV, 7: "Si manseritis in me et verba mea in vobis manserint, quodcunque volueritis, petetis et fiet vobis."

448 De Dono Perseverantiae, 23, n. 63 sq.: "Quis veraciter gemat, desiderans accipere quod orat a Domino, si hoc a se ipso sumere existimet, non ab illo?... Ubi intelligimus et hoc ipsum esse donum Dei, ut veraci corde et spiritualiter clamemus ad Deum. Attendant ergo, quomodo falluntur, qui putant esse a nobis, non dari nobis ut petamus, quaeramus, pulsemus, etc."

449 Cfr. Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 32.

450 On this difficult question consult Ruiz, De Provid., disp. 18, sect. 3. and De Lugo, De Fide, disp. 12, sec. 3.

451 De Praedest. Sanct., c. 12.

452 Cfr. Pohle-Preuss, God the Author of Nature and the Supernatural, pp. 226 sqq.

453 Op. cit., pp. 228 sq.

454 Further information on this head infra, Part II, Ch. III.

455 Cfr. Pesch, Praelect. Dogmat., Vol. V, 3rd ed., pp. 117 sqq.

456 A titre de curiosite we may note the opinion of Ripalda (De Ente Supernat., disp. 17, sect. 1) and Vasquez (Comment. in S. Theol., 1a, disp. 91, c. 10) that some pre-Tridentine theologians ascribed to nature the ability of positively disposing itself for actual graces and thereby, though in perfect good faith, entertained Semipelagian views. Even St. Thomas has been accused of conceding too much to Semipelagianism in two of his earlier works (Comment. in Quatuor Libros Sent., II, dist. 28, qu. 1, art. 4, and De Veritate, qu. 14, art. 11), though his teaching in the Summa is admittedly orthodox. On the extremely doubtful character of such a summary indictment see Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 34; Schiffini, De Gratia Divina, pp. 495 sqq., 542 sqq.; Glossner, Die Lehre des hl. Thomas von der Gnade, Mainz 1871.

457 Vasquez, Comment. in S. Theol., 1a, disp. 91, c. 10-11.

458 Dogmatik, Vol. II, pp. 191 sq., Ratisbon 1874.

459 De Auxil., III, 2, 3.

460 De Gratia Effic., c. 10.

461 Disproved historically by Palmieri.

462 Cfr. Pesch, Praelect. Dogmat., Vol. V, 3rd ed., pp. 119 sqq.

463 Cfr. St. Augustine, De Praedest. Sanct., c. 15.

464 Cfr. St. Augustine, Tract. in Ioa., 36, n. 4: "Venit Christus, sed primo salvare, postea iudicare, eos iudicando in poenam, qui salvari noluerunt, eos perducendo ad vitam, qui credendo salutem non respuerunt."

465 Cfr. Pohle-Preuss, Soteriology, pp. 75 sqq., St. Louis 1914.

466 Sess. VI, can. 17: "Si quis iustificationis gratiam nonnisi praedestinatis ad vitam contingere dixerit, reliquos vero omnes qui vocantur, vocari quidem, sed gratiam non accipere, utpote divina potestate praedestinatos ad malum, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 827.)

467 Prop. 5, apud Denzinger-Bannwart, n. 1096. Cfr. Pohle-Preuss, Soteriology, p. 76.

468 "Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de coelis." (Credo).

469 V. infra, Thesis II.

470 πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν.

471 Among them was one of our Lord's own chosen Apostles.

472 Wisd. XI, 24 sqq.: "Sed misereris omnium, quia omnia potes, et dissimulas peccata hominum propter poenitentiam. Diligis enim omnia quae sunt et nihil odisti eorum quae fecisti.... Parcis autem omnibus, quoniam tua sunt, Domine, qui amas animas."

473 1 Tim. II, 1 sqq.: "Obsecro igitur primum omnium fieri obsecrationes, orationes, postulationes, gratiarum actiones pro omnibus hominibus (ὑπερ πάντων ἀνθρώπων).... Hoc enim bonum est et acceptum coram Salvatore nostro Deo, qui omnes homines vult salvos fieri (ὁς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι) et ad agnitionem veritatis venire: unus enim Deus (εἴς γὰρ Θεός), unus et mediator (εἴς καὶ μεσίτης) Dei et hominum homo Christus Iesus, qui dedit redemptionem semetipsum pro omnibus (ὑπὲρ πάντων)."

474 "Unus enim Deus." Cfr. Rom. III, 29 sq., X, 12.

475 Cfr. Pohle-Preuss, Soteriology, pp. 77 sqq.

476 Cfr. Matth. XVIII, 11; 2 Cor. V, 15. That God's will to redeem mankind is universal has been proved in Soteriology, pp. 77 sqq.

477 Cfr. on this text Estius, Comment. in Epist. S. Pauli, h. l.

478 In his work De Partitione Voluntatis Divinae in Primam et Secundam, Rome 1851.

479 In Ps., 39, n. 20: "Ille omnes suos vult esse, quos condidit et creavit. Utinam tu homo non fugias et te abscondas! Ille etiam fugientes requirit et absconditos non vult perire."

480 Orat., 33, n. 9.

481 Resp. ad Capitula Gallor., c. 2: "Sincerissime credendum est, Deum velle ut omnes homines salvi fiant, siquidem Apostolus sollicite praecipit, ut Deo pro omnibus supplicetur."

482 Op. cit., c. 8: "... qui et omnes vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire, ... ut et qui salvantur ideo salvi sint, quia illos voluit Deus salvos fieri, et qui pereunt, ideo pereant, quia perire meruerunt."

483 For further information on this subject consult Ruiz, De Voluntate Dei, disp. 19 sqq.; Petavius, De Deo, X, 4 sq.

484 De Spiritu et Litera, c. 33, n. 58: "Vult Deus omnes homines salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire; non sic tamen ut iis adimat liberum arbitrium, quo vel bene vel male utentes iustissime iudicentur."

485 Enchiridion, c. 103.

486 Contra Iulian., IV, 8, 42: "Nemo salvatur nisi volente Deo."

487 De Corrept. et Gratia, c. 15, n. 47: "Omnes homines vult Deus salvos fieri, quoniam nos facit velle, sicut misit Spiritum Filii sui clamantem: Abba, pater, i.e. nos clamare facientem."

488 Confessiones, XII, 17 sqq.

489 Faure has proved this in his Notae in Enchiridion S. Augustini, c. 103, Naples 1847, pp. 195 sqq.

490 Summa Theol., 1a, qu. 19, art. 6, ad 1. On Augustine's teaching see Franzelin, De Deo Uno, thes. 51 sq., and, less favorably, Bardenhewer-Shahan, Patrology, pp. 498 sqq., Freiburg 1908.

491 E.g. Arrubal (Comment. in S. Theol., 1a, disp. 91, c. 3 sq.) and Kilber (Theol. Wirceburg., De Deo, disp. 4, c. 2, art. 3).

492 Cfr. Albertus a Bulsano, Theol. Dogmat., ed. Graun, Vol. II, p. 141, Innsbruck 1894.

493 Cfr. Bellarmine, De Gratia et Libero Arbitrio, II, 12: "... haec responsio non videtur digna Chritianis, qui providentiam Dei erga homines ex sacris literis et ecclesiastica traditione didicerunt. Nam si non cadit passer in terram sine Patre nostro, qui in coelis est, quanto magis nos apud Deum pluris sumus illis?"

494 "Definimus illorum animas, qui in actuali mortali peccato vel solo originali decedunt, mox in infernum descendere." (Decret. Unionis, quoted by Denzinger-Bannwart, n. 693.)

495 Cfr. Pallavicini, Hist. Conc. Trid., IX, 8.

496 It occurs in his commentary on the Summa, 3a, qu. 68, art. 2, 11.

497 Cfr. Heinrich-Gutberlet, Dogmatische Theologie, Vol. VIII, p. 295, Mainz 1897.

498 On the probable fate of unbaptized infants cfr. Pohle-Preuss, God the Author of Nature and the Supernatural, pp. 300 sqq.

499 Thesis II.

500 Quoted supra, p. 156.

501 Quoted supra, p. 157.

502 On the whole question consult Franzelin, De Deo Uno, thes. 53, 3rd ed., Rome 1883.

503 On the notion and existence of sufficient grace see supra, Ch. I, Sect. 2, No. 6.

504 Conc. Trident., Sess. VI, can. 18: "Si quis dixerit, Dei praecepta homini etiam iustificato et sub gratia constituto esse ad observandum impossibilia, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 828). Cfr. Sess. VI, cap. 11 (Denzinger-Bannwart, n. 804).

505 "Aliqua Dei praecepta hominibus iustis volentibus et conantibus secundum praesentes, quas habent vires, sunt impossibilia: deest quoque illis gratia, qua possibilia fiant." (Denzinger-Bannwart, n. 1092.)

506 On the distinction between gratia proxime sufficiens and gratia remote sufficiens, cfr. supra, pp. 43 sq.

507 1 John V, 3 sq.: "Haec est caritas Dei, ut mandata eius custodiamus et mandata eius gravia non sunt (αἱ ἐντολαὶ αὐτοῦ βαρεῖαι οὐκ εἰσίν): quoniam omne quod natum est ex Deo [= iustus] vincit mundum."

508 Matth. XI, 30.

509 1 Cor. X, 13: "Fidelis autem Deus est, qui non patietur vos tentari supra id quod potestis (πειραςθῆναι ὑπέρ ἡ δύνασθε), sed faciet etiam cum tentatione proventum (ἔκβασιν), ut possitis sustinere."

510 V. supra, pp. 65 sq.

511 1 Cor. X, 12: "Itaque qui se existimat stare, videat ne cadat."

512 V. infra, Thesis II. Cfr. also Ecclus. II, 11 sqq.; John VI, 37; 2 Pet I, 10 sq.

513 "Gratiam non omnibus dari."

514 Migne, P. L., XVII, 1073 sqq. Cfr. Bardenhewer-Shahan, Patrology, p. 515.

515 Benignitas Dei generalis—specialis Dei misericordia.

516 "Deo autem placuit et hanc [gratiam efficacem] multis tribuere et illam [sufficientem] a nemine submovere, ut ex utraque appareat, non negatum universitati, quod collatum est portioni." (De Vocatione Omnium Gentium, II, 25.) For further information on the doctrinal character of this work see Fr. Woerter, Zur Dogmengeschichte des Semipelagianismus, Muenster 1900.

517 Chrysostom, Hom. in Matth., 82, n. 3.

518 Augustine, Serm., 296: "Plus ausus erat, quam eius capacitas sustinebat."

519 Matth. XXVI, 41: "Watch ye and pray that ye enter not into temptation."

520 Lib. de Unitate Ecclesiae, 9: "Quis dubitaverit quod Iudas Christum, si voluisset, non utique tradidisset, et Petrus, si voluisset, ter Dominum non negasset?"

521 John VI, 40.

522 Cfr. Conc. Trident., Sess. VI, can. 19-21.

523 Cfr. Schiffini, De Gratia Divina, pp. 573 sqq.

524 Cfr. 1 Cor. X, 13.

525 1 John V, 3 sq.

526 Cfr. 1 John II, 16.

527 De Natura et Gratia, c. 43, n. 50: "Deus impossibilia non iubet, sed iubendo admonet, et facere quod possis et petere quod non possis."

528 For an explanation of certain difficult passages bearing on this point in the writings of St. Augustine, see Schiffini, De Gratia Divina, pp. 531 sqq.

529 V. supra, pp. 104 sq.

530 Ez. XXXIII, 11: "Vivo ego, dicit Dominus Deus, nolo mortem impii, sed ut convertatur impius a via sua et vivat. Convertimini, convertimini a viis vestris pessimis."

531 2 Pet. III, 9: "Non tardat Dominus promissionem suam, sicut quidam existimant, sed patienter agit (μακροθυμεῖ) propter vos, nolens aliquos perire, sed omnes ad poenitentiam reverti (μὴ βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι, ἀλλὰ πάντας εἰς μετάνοιαν χωρῆσαι)."

532 Cfr. Is. V, 20.

533 According to Ruiz (De Praedest., disp. 39, sect. 1), there are but very few divines (valde pauci) who hold this view.

534 Wisd. XII, 10.

535 Rom. II, 4 sq.: "An divitias bonitatis eius et patientiae et longanimitatis contemnis? Ignoras quoniam benignitas Dei ad poenitentiam (εἰς μετάνοιαν) te adducit? Secundum autem duritiem (σκληρότητα) tuam et impoenitens cor (ἀμετανόητον καρδίαν) thesaurizas tibi iram in die irae et revelationis iusti iudicii Dei, qui reddet unicuique secundum opera eius." Cfr. Prov. I, 20 sqq.

536 Ex. VII, 3: "Ego indurabo cor eius."

537 Ex. IX, 12: "Induravitque Dominus cor Pharaonis, etc."

538 Ex. VIII, 15.

539 For the solution of other difficulties see Schiffini, De Gratia Divina, pp. 529 sq.

540 St. Augustine, Enarr. in Ps., VI, n. 8: "Dedit illos in reprobum sensum (Rom. I, 28); nam ea est caecitas mentis. In eam quisquis datus fuerit, ab interiore Dei luce secluditur, sed nondum penitus, quum in hac vita est. Sunt enim tenebrae exteriores, quae magis ad diem iudicii pertinere intelliguntur, ut penitus extra Deum sit, quisquis, dum tempus est, corrigi noluerit."

541 St. Augustine, Retractationes, 419: "De quocunque quamvis pessimo homine hac in vita constituto non est desperandum."

542 Tract. in Ioa., XII, 39. Similarly ibid., LIII, n. 6. For a complete exposition of St. Augustine's teaching on this point consult Dechamps, De Haeresi Ianseniana, III, 6 sqq., and Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 40.

543 Cfr. St. Thomas, De Veritate, qu. 24, art. 11: "Haec est obstinatio imperfecta, qua aliquis potest esse obstinatus in statu viae, dum scilicet habet aliquis ita firmatam voluntatem in peccato, quod non surgunt motus ad bonum nisi debiles. Quia tamen aliqui surgunt, ex iis datur via, ut praeparentur ad gratiam."

544 Conc. Lateran. IV (1215), cap. "Firmiter": "Et si post susceptionem baptismi quisquam prolapsus fuerit in peccatum, per veram potest semper poenitentiam reparari." (Denzinger-Bannwart, n. 430.)

545 Cfr. Conc. Trid., Sess. VI, cap. 14; Sess. XIV, cap. 1.

546 "Pagani, Iudaei, haeretici aliique huius generis nullum omnino accipiunt a Iesu Christo influxum, adeoque hinc recte inferes, in illis esse voluntatem nudam et inermem sine omni gratia sufficienti." (Denzinger-Bannwart, n. 1295.)

547 "Extra ecclesiam nulla conceditur gratia." (Denzinger-Bannwart, n. 1379.)

548 Rom. II, 6 sqq.

549 Rom. II, 10 sq.: "Gloria autem et honor et pax omni operanti bonum, Iudaeo primum et Graeco (Ἔλληνι=pagano); non enim est acceptio personarum (προσωποληψία) apud Deum."

550 σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστωῶν.

551 Cfr. 1 Tim. II, 1 sqq.; John I, 9.

552 Ep. ad Corinth., 1, 7.

553 ἐν γενεᾷ καὶ γενεᾷ.

554 ἀλλότριοι τοῦ Θεοῦ.

555 Hom. in Ioa., VIII, 1.

556 II, c. 31.

557 De Arbitrii Libertate, n. 19: "... quotidie per tempora, per dies, per momenta, per ἄτομα et cunctis et singulis."

558 Heb. XI, 6.

559 "Initium, fundamentum et radix omnis iustificationis." Sess. VI, cap. 8, apud Denzinger-Bannwart, n. 801.

560 "Fides late dicta, ex testimonio creaturarum similive motivo, ad iustificationem sufficit." (Denzinger-Bannwart, n. 1173.)

561 "... fides, qua Dei aspirante et adiuvante gratia ab eo revelata vera esse credimus, non propter intrinsecam rerum veritatem naturali rationis lumine perspectam, sed propter auctoritatem ipsius Dei revelantis, qui nec falli nec fallere potest." (Sess. III, cap. 3; Denzinger-Bannwart, n. 1789.)

562 "Quoniam vero sine fide impossible est placere Deo, ... ideo nemini unquam sine illa contigit iustificatio." (Denzinger-Bannwart, n. 1793.)

563 Rom. X, 17.

564 Cfr. Acts X, 1 sqq.

565 Card. Toletus, Comment. in S. Th., I, qu. 1, art. 1.

566 Cfr. St. Thomas, De Verit., qu. 14, art. 11, ad 1: "Hoc ad divinam providentiam pertinet, ut cuilibet provideat de necessariis ad salutem, dummodo ex parte eius non impediatur. Si enim aliquis taliter (in silvis vel inter bruta animalia) nutritus ductum naturalis rationis sequeretur in appetitu boni et fuga mali, certissime est tenendum quod ei Deus vel per internam inspirationem revelaret ea, quae sunt ad credendum necessaria, vel aliquem fidei praedicatorem ad eum dirigeret, sicut misit Petrum ad Cornelium."

567 Gotti, De Fide, qu. 2, dub. 4, 1: "Sententia negans fidem explicitam Christi et Trinitatis esse ita necessariam, ut sine ea nemo iustificari vel salvari queat, valde probabilis est. Eam enim videtur docere S. Thomas tum 2—2 p., qu. 10, art. 4, tum 3 p., qu. 69, art. 4, ubi de Cornelio Centurione ait: Ante baptismum Cornelius et alii similes consequuntur gratiam et virtutes per fidem Christi et desiderium baptismi implicite vel explicite."

568 Cfr. Fr. Schmid, Die ausserordentlichen Heilswege fuer die gefallene Menschheit, pp. 225 sqq., Brixen 1899.

569 A. Fischer, De Salute Infidelium, Essen 1886; Heinrich-Gutberlet, Dogmatische Theologie, Vol. VIII, pp. 491 sqq. On their teaching see P. Minges, O. F. M., Compendium Theologiae Dogmaticae Generalis, pp. 270 sqq., Munich 1902.

570 With regard to certain other controversies on this subject consult Schiffini, De Gratia Divina, pp. 535 sqq., and Tepe, Instit. Theol., Vol. III, pp. 109 sqq., Paris 1896.

571 See Articles 1 and 2, supra.

572 Conc. Trid., Sess. VI, cap. 12: "Arcanum divinae praedestinationis mysterium."

573 De Dono Perseverantiae, n. 21: "Ex duobus parvulis originali peccato pariter obstrictis cur iste assumatur, ille relinquatur et ex duobus aetate iam grandibus impiis, cur iste ita vocetur ut vocantem sequatur, ille autem aut non vocetur [praedicatione fidei] aut non ita vocetur, inscrutabilia sunt iudicia Dei." On this mysterious dispensation see Scheeben, Die Mysterien des Christentums, 99-103, 3rd ed., Freiburg 1912, and Palmieri, De Gratia Divina Actuali, thes. 62.

574 Eph. I, 3 sqq., and in other passages.

575 De Dono Persev., c. 10, n. 19: "Praedestinatio est gratiae praeparatio, gratia vero iam ipsa donatio."

576 V. infra, pp. 199 sqq.

577 De Dono Persev., c. 14, n. 35: "Praedestinatio nihil est aliud quam praescientia et praeparatio beneficiorum Dei, quibus certissime liberantur [scil. salvantur] quicunque liberantur."

578 S. Theol., 1a, qu. 23, art. 2: "Praedestinatio est praeparatio gratiae in praesenti et gloriae in futuro." On the Biblical, the Patristic, and the theological use of the term, see Chr. Pesch, Praelect. Dogmat., Vol. II, 3rd ed., pp. 189 sqq., Freiburg 1906.

579 The Tridentine Council presupposes it as an unquestioned dogma (Sess. VI, cap. 12).

580 Rom. VIII, 28 sqq.; "Scimus autem quoniam diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum, iis qui secundum propositum vocati sunt sancti (κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὔσιν). Nam quos praescivit, et praedestinavit conformes fieri imaginis Filii sui, ut sit ipse primogenitus in multis fratribus; quos autem praedestinavit, hos et vocavit; et quos vocavit, hos et iustificavit: quos autem iustificavit, illos et glorificavit."

581 Cfr. Eph. I, 4-11.

582 De Praedestinatione Sanctorum, c. 25: "Praedestinationis huius fidem, quae contra novos haereticos nova nunc solicitudine defenditur, nunquam Ecclesia Christi non habuit."

583 Resp. ad Obiect. Gallor., 1: "Praedestinationem Dei nullus Catholicus negat."

584 Ep. ad Rufin.: "Praedestinationem tam impium est negare quam ipsi gratiae contraire."

585 De Correptione et Gratia, c. 7, n. 14: "Horum si quisquam perit, fallitur Deus; sed nemo eorum perit, quia non fallitur Deus." On the question how this infallible foreknowledge is compatible with the dogma of free-will, see Pohle-Preuss, God, His Knowability, Essence, and Attributes, pp. 364 sqq.

586 Cfr. Apoc. XVII, 8: "Liber vitae, τὸ βιβλίον τῆς ζωῆς." Cfr. St. Augustine, De Civ. Dei, XX, 13: "Praescientia Dei, quae non potest falli, liber vitae est."

587 Luke X, 20: "Gaudete quod nomina vestra scripta sunt in coelis."

588 Cfr. 2 Pet. I, 10: "Satagite, ut per bona opera certam (βεβαίαν) vestram vocationem et electionem faciatis."

589 Apoc. III, 5: "Non delebo nomen eius de libro vitae." Cfr. Ex. XXXII, 32; Ps. LXVIII, 29.

590 On the liber vitae, cfr. St. Thomas, S. Theol., 1a, qu. 24, art. 1-3; and Heinrich-Gutberlet, Dogmatische Theologie, Vol. VIII, 435.

591 De Corrept. et Grat., c. 13: "... quorum ita certus est numerus, ut nec addatur eis quisquam nec minuatur ex eis."

592 S. Theol., 1a, qu. 23, art. 7: "De numero omnium praedestinatorum hominum quis sit, dicunt quidam quod tot ex hominibus salvabuntur, quot angeli ceciderunt; quidam vero, quod tot ex hominibus salvabuntur, quot angeli remanserunt; quidam vero, quod tot ex hominibus salvabuntur, quot angeli ceciderunt et insuper tot quot fuerunt angeli creati. Sed melius dicitur quod soli Deo est cognitus numerus electorum in superna felicitate locandus, ut habet collecta pro vivis et defunctis."

593 De Bono Viduitatis, n. 28: "Quasi propter aliud retardetur hoc saeculum, nisi ut impleatur praedestinatus numerus ille sanctorum, quo citius impleto profecto nec terminus saeculi differetur."

594 Dieringer, Epistelbuch, "Fest Allerheiligen."

595 S. Theol., 1a, qu. 23, art. 7, ad 3: "Pauciores sunt qui salvantur."

596 Cfr. Heinrich-Gutberlet, Dogmat. Theol., Vol. VIII, pp. 363 sqq., and W. Schneider, Das andere Leben, 9th ed., pp. 476 sqq., Paderborn 1908.

597 Le Rigorisme, le Nombre des Elus et la Doctrine du Salut, 2nd ed., Bruxelles 1899.

598 De Paucitate Salvandorum quid Docuerunt Sancti, 3d ed., Bruxelles 1899.

599 Cfr. 1 Tim. IV, 10: σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν. This opinion is convincingly defended by the Spanish theologian Gener (Theol. Dogmat. Scholast., II, 342 sqq., Rome 1767.) Timid souls may profitably ponder what Thomas a Kempis says in the Imitation, I, 25.

600 Gener, Theol. Dogmat. Scholast., II, 342: "... ne dici possit cum dedecore et iniuria divinae maiestatis et clementiae, maius esse imperium daemonis quam Christi."

601 Lect. in Ep. ad Rom., VIII, 6: "Unde ponere quod aliquod meritum ex parte nostra praesupponatur, cuius praescientia sit ratio [scil. motivum] praedestinationis, nihil est aliud quam supponere gratiam dari ex meritis nostris [scil. naturalibus]." V. supra, Ch. II, Sect. 2.

602 "Gratiam Dei secundum merita dari."

603 De Dono Perseverant., n. 53: "Quid autem coegit loca Scripturarum, quibus praedestinatio commendata est, copiosius et enucleatius isto nostro labore defendi, nisi quod Pelagiani dicunt, gratiam Dei secundum merita nostra [naturalia] dari?"

604 Charles Du Plessis d'Argentre (d. 1740), after a careful study of all Scholastic works written between 1120 and 1708, concluded: "Veteres Scholastici de causa praedestinationis omnino considerate et ad gratiam et ad gloriam praecipue agebant. Idea nolebant eam esse ex praevisis meritis, quia gratia, quae in ea includitur, non datur nec proin praedestinatur ob praevisa merita." (De Praedest., c. 10, 1).

605 V. infra, Part II, Ch. III, Sect. 3.

606 E.g., Banez, Alvarez, Lemos, Gonet, Contenson, Goudin.

607 E.g., Berti and Norisius.

608 E.g., Suarez, Ruiz, De Lugo, Bellarmine.

609 "Nisi breviati fuissent dies illi, non fieret salva omnis caro, sed propter electos (διὰ τοὺς ἐκλεκτούς) breviabuntur dies illi.... Surgent enim pseudochristi, ... ita ut in errorem inducantur, si fieri potest, etiam electi."

610 Cfr. Col. III, 12; 1 Pet. I, 1.

611 "Non volentis neque currentis, sed miserentis est Dei ... Cuius vult miseretur, et quem vult indurat." On the meaning of this text v. supra, pp. 137, 177.

612 Cfr. Franzelin, De Deo Uno, thes. 65; Heinrich-Gutberlet, Dogmat. Theol., Vol. VIII, pp. 345 sqq.; Chr. Pesch, Prael. Dogmat., Vol. II, 3rd ed., pp. 212 sqq., Freiburg 1906; Val. Weber, Kritische Geschichte der Exegese des 9. Kapitels des Roemerbriefes, Wuerzburg 1889.

613 Die Lehre von der Heiligung, p. 242, 3rd ed., Paderborn 1885.

614 E.g., Petrus de Comitibus, O. S. A. (De Praedest. et Reprobat., disp. 3, art. 4 sqq.), Tricassinus (De Praedest.), and the Jesuits Lessius, Gregory of Valentia, Franzelin, and Schrader.

615 De Deo Uno, p. 677: "Si vero dissensus esset manifestus, ut prudenter [cum ceteris patribus] conciliari non posset, tum sane non dubitarem, cum Pighio, Catharino, Osorio, Camerario, Maldonato, Toleto, Petavio, reverenter ab Augustino discedere, quum haec non posset esse nisi privata eius sententia."

616 De Praedest., qu. 4.

617 Comment. in S. Theol. S. Thomae Aqu., I, qu. 23, art. 5, conclus. 2.

618 De Deo, X, col. 9.

619 A careful analysis of the Augustinian texts bearing on this question will be found in the Theol. Wirceburg., De Deo Uno, n. 231 sqq., and Franzelin, De Deo Uno, thes. 53.

620 Cfr. Heinrich-Gutberlet, Dogmat. Theologie, Vol. VIII, pp. 351 sqq.

621 Clypeus Thomist., De Praedest., disp. 2, 2, n. 26: "Qui ordinate vult, prius vult finem quam media ad finem. Sed Deus ordinate vult. Ergo prius vult finem quam media ad illum. Atqui gloria est finis et merita sunt media ad illum conducentia. Ergo prius vult gloriam quam merita, et consequenter electio ad gloriam non potest esse ex praevisione meritorum."

622 Cfr. Heinrich-Gutberlet, Dogmat. Theol., Vol. VIII, p. 330.

623 V. Art. 4, No. 2, infra. The opposite opinion is defended by Billuart De Deo, diss. 9, art. 4, 3 (ed. Lequette, p. 386).

624 Orth. Praed., c. 1, n. 7: "Deus primo praeparavit dona gratiae ac deinde eos, quos praevidebat bene usuros eiusmodi donis, elegit ad vitam aeternam."

625 "... sententiam illam antiquitate, suavitate ac Scripturarum nativa auctoritate nobilissimam de praedestinatione ad gloriam post praevisa merita semper ut Dei misericordiae ac gratiae magis consentaneam, veriorem ac amabiliorem existimavi." (Cfr. Traite de l'Amour de Dieu, III, 5).

626 V. supra, pp. 153 sqq.

627 V. supra, No. 4.

628 2 Tim. IV, 7 sq.: "Bonum certamen certavi, cursum consummavi, fidem servavi; in reliquo reposita est (ἀπόκειται=praeparata ab aeterno) mihi corona iustitiae, quam reddet (ἀποδώσει) mihi Dominus in illa die, iustus index." Cfr. 1 Cor. IX, 24 sqq.; Apoc. II, 7, 26.

629 Matth. XXV, 34 sqq.: "Venite, benedicti Patris mei, possidete paratum vobis regnum a constitutione mundi."

630 De Deo, ed. Lequette, p. 391.

631 For instance, John VIII, 44; 1 John III, 8; Acts XIII, 10.

632 Cfr. Tepe, Inst. Theol., Vol. III, pp. 289 sqq., Paris 1896; Heinrich-Gutberlet, Dogmat. Theol., Vol. VIII, 430.

633 Lessius, Antapol., prop. 8: "Tenent hanc sententiam omnes Patres Graeci, adeo ut communiter dicatur esse sententia Graecorum."

634 Hom. in Matth., 80, n. 2: "Haereditate possidete regnum quasi proprium, quasi paternum et vestrum, iam olim vobis debitum; priusquam enim existeretis, haec vobis parata erant et disposita, quia ego vos tales futuros esse praescivi."

635 In Rom., VIII, 29 (Migne, P. G., LXXXII, 142): "Non simpliciter praedestinavit, sed quum praescivisset, praedestinavit."

636 In Ps., 64, n. 5: "Multi vocati sunt, sed pauci electi.... Itaque non res indiscreti iudicii est electio, sed ex meriti delectu facta discretio est."

637 De Fide, V, 6, 83: "Unde et Apostolus ait: quos praescivit, et praedestinavit (Rom. VIII, 29); non enim ante praedestinavit quam praescivit, sed quorum merita praescivit, eorum praemia praedestinavit." Cfr. Franzelin, De Deo Uno, thes. 59; Lessius, De Praedest. et Reprob., sect. 2, n. 7 sqq.

638 De Gratia, II, 11.

639 Cfr. O. Rottmanner, O. S. B., Der Augustinismus, Muenchen 1892; O. Pfuelf, S. J., "Zur Praedestinationslehre des hl. Augustinus" in the Innsbruck Zeitschrift fuer kath. Theologie, 1893, pp. 483 sqq.

640 V. supra, pp. 200 sqq., 216 sqq.

641 Cfr. Franzelin, De Deo Uno, thes. 64.

642 Comment. in IV Libros Sent., 1, dist. 41: "Eligatur [ea sententia] quae magis placet, dum tamen salvetur libertas divina sine aliqua iniustitia et alia quae salvanda sunt circa Deum."

643 Many Scholastic utterances bearing on this subject have been collected by Lessius, De Praedest. et Reprob., sect. 2, n. 7 (Opusc. II, pp. 208 sqq., Paris 1878).

644 Comment. in Quatuor Libros Sent., 1, dist. 41, qu. 1.

645 Comment. in Quatuor Libros Sent., 1, dist. 41, art. 2.

646 S. Theol., 1a, qu. 23, disp. 3, art. 4.

647 In his treatise De Praedestinatione, dedicated to the Council of Trent.

648 De Deo, disp. 9, art. 3.

649 De Praedest. et Reprob., Paris edition of the Opuscula, 1878, p. 412: "... privilegia eius omnem modum superant et ad nullum alium sunt extendenda."

650 Sent., 1, dist. 40: "... est praescientia iniquitatis quorundam et praeparatio damnationis eorumdem."

651 Supra, Art. 3, No. 4.

652 Calvin's teaching in his Inst., l. III, c. 21, 24. On Arminianism see J. F. Loughlin in the Catholic Encyclopedia, Vol. I, pp. 740 sqq.

653 "Aliquos vero ad malum divina potestate praedestinatos esse non solum non credimus, sed etiam, si sunt qui tantum malum credere velint, cum omni detestatione illis anathema dicimus." (Denzinger-Bannwart, n. 200.)

654 Sess. VI, can. 17: "Si quis iustificationis gratiam nonnisi praedestinatis ad vitam contingere dixerit, reliquos vero omnes qui vocantur, vocari quidem, sed gratiam non accipere, utpote divina potestate praedestinatos ad malum, anathema sit." (Denzinger-Bannwart, n. 827.)

655 V. supra, Art. 1.

656 V. supra, Art. 2, Thesis II.

657 Cfr. Pohle-Preuss, God: His Knowability, Essence, and Attributes, pp. 251 sqq.

658 V. supra, pp. 201 sqq.

659 1 Pet. II, 7 sq.: "Non credentibus autem [Christus] ... lapis offensionis ... qui offendunt verbo nec credunt, in quo (εἰς δ) et positi sunt."

660 "In hoc positi, i.e. praedestinati sunt, ut non credant."

661 "And he shall be a sanctification to you. But for a stone of stumbling and for a rock of offense to the two houses of Israel, for a snare and a ruin to the inhabitants of Jerusalem."

662 "And whosoever shall fall on this stone, shall be broken: but on whomsoever it shall fall, it shall grind him to powder."

663 Cfr. Oecumen., in h. l.: "Ad quod positi sunt, non dicitur, quasi a Deo ad hoc essent destinati; nulla enim causa perditionis ministratur ab eo, qui omnes homines vult salvos fieri."

664 Contr. Iulian., III, 18, 35: "Bonus est Deus, iustus est Deus: potest aliquos sine bonis meritis liberare, quia bonus est; non potest quemquam sine malis meritis damnare, quia iustus est."

665 Resp. ad XII Object. Vincent.: "Voluntate exierunt, voluntate ceciderunt, et quia praesciti sunt casuri, non sunt praedestinati; essent autem praedestinati, si essent reversuri et in sanctitate remansuri, ac per hoc praedestinatio Dei multis est causa standi, nemini est causa labendi."

666 Ad Monim., l. I. Cfr. Petavius, De Deo, X, 7 sqq.

667 Clypeus Thomist., Vol. II, tr. 5, disp. 5, art. 2, n. 23.

668 Cfr. Limbourg, S. J., in the Innsbruck Zeitschrift fuer kath. Theologie, 1879, pp. 203 sqq.

669 Cfr. Suarez, De Praedest., V, 4 sqq.

670 Conc. Trident., Sess. V, can. 5.

671 Which explains why both theories have the same defenders. V. supra, Art. 3, No. 4.

672 Banez, Alvarez, Gonet.

673 "Deus non serio vult, sed vellet salvare etiam reprobos, nisi per hoc impediretur pulchritudo universi."

674 V. supra, Art. 1 and 2.

675 De Praedest., V, 8, 8: "Non est in potestate hominis, cum non-electione seu cum non-praedestinatione aut, quod idem est, cum reprobatione negativa actu ponere seu componere suam aeternam salutem." Cfr. Franzelin, De Deo Uno, p. 583, 3rd ed., Rome 1888.

676 "Deus ex omnibus hominibus, quos infectos originali peccato praevidit, efficaciter ex meritis Christi venturi quosdam elegit ad gloriam, et alios in poenam eiusdem originalis peccati et ad ostensionem suae iustitiae erga illos et maioris misericordiae erga electos voluit permittere, ut deficerent a consecutione gloriae seu positive eis non voluit gloriam.... Ex vi huius intentionis efficacis excogitavit media apta ad consecutionem talis finis, et videns in aliquibus hominibus esse aptum medium in solo originali peccato eos relinquere, in aliis vero permittere, ut cadant in haec vel illa peccata actualia ac in illis perseverent, has permissiones per subsequentem electionem approbavit. Et tandem ... per actum imperii sui intellectus haec media ad praedictum finem ordinavit." Clyp. Thomist., Vol. II, disp. 5, art. 4, n. 155.

677 De Reprob., c. 3, n. 6.

678 De Praedest., V, 7, 14: "Electio ad finem est ratio dandi media efficacia seu infallibilia ad illum; ergo negatio illius electionis erit suo modo ratio non dandi media, quae cognoscuntur congrua et infallibilia ad illum finem consequendum."